Rahim Ağzı Darlığı Hamileliğe Engel Midir?(Servikal Faktör)
Tıp dilinde rahim ağzı serviks olarak isimlendirilir. Bu bölge vajina ile rahim arasında köprü görevi gören rahmin en alt kısmında bulunan ince uzun bir bölgedir. Serviks içerisinden rahme doğru ilerleyen boşluğa ise servikal kanal denir. Cinsel ilişki sonrasında vajina içine boşalan spermler servikal kanaldan geçerek rahim içerisine ulaşırlar. Ardından rahim içinde bulunan yumurta hücresiyle bir araya gelmesi neticesinde gebelik meydana gelir gelir.
Rahim ağzının (serviks, cervix) görevi ; vajinadan rahim içerisine spermlerin geçişini sağlamak ve spermlerin daha uzun süre yaşayabilmesini sağlamaktır. Ayrıca vajinadan rahim içerisine bakterilerin geçişine engel olmaktır. Rahim ağzından salgılanan yapışkan bir mukus salgısı vardır. Bu mukus içeriye bakterilerin geçmemesini sağlarken tersine spermlerler için uygun bir ortam sağlar. Ayrıca yumurtlama (ovulasyon) zamanında bu salgı daha akışkan hal alarak spermlerin geçmesini kolaylaştırır.
Rahim ağzı ile ilgili bazı patolojik problemler sperm geçişinin zorlaşmasına neden olur bu da kısırlığı olur. Eğer kısırlık (infertilite) sebebi rahim darlığı ile ilgili ise buna servikal faktör denir. Ama servikal faktör kısırlık nedenleri arasında çok düşük bir oranı kapsar, yaygın bir sebep değildir. Servikal faktörün neden olduğu faktörler ; rahim ağzında darlık, enfeksiyon, mukus yapısında bozukluk gibi nedenlerdir ve bunlar spermlerin rahim içerisine geçişinde problem yaratır. Bunu önlemek için genelde tıpta uygulanan aşılama yöntemidir. Yapılan aşılama işlemi ile spermler bir enjektör yardımı ile direk rahim içerisine verildiği için rahim ağzına bağlı kısırlık nedenleri ekarte edilmiş olur.
Rahim Ağzı Darlığı Nedenleri ve Tedavisi
Bildiğiniz gibi kadınların genel olarak anatomik yapısı oldukça geniş bir mekanizmaya sahiptir. Bu da özellikle üreme sistemine ilişik çok fazla komplike detaylar barındırır. Kadınlarda çoğu zaman psikolojik etkiye dayanarak, yumurtlama döngüsü bile engellenebilmektedir. Hatta bazı kadınlar bu psikolojik nedenden dolayı uzun bir süre çocuk sahibi olamayabilirler. Buna istinaden rahim ağzı darlığına neden olabilecek birçok etken olabileceği ortaya çıkmaktadır. Şimdi sizlerle rahim ağzı darlığına yol açan faktörlerden bir kaçını paylaşacağım. Rahim ağzına bağlı yetmezliklerde en sık görülen nedenlerden biri, rahim ağzındaki cerrahi işlemler ve travmalar sonucunda oluşan komplikasyonlardır. Bunun dışında en sık servikal yetmezlik nedenleri arasında:
Histeroskopi
Histeroskopi gibi rahim ağzını genişleten operasyonlar rahim ağzı darlığına neden olur. Bilindiği gibi bu operasyon diğer adıyla operatif histeroskopi en sıklıkla submüköz yani rahim içi myomlar ve endometriyal polipler nedenleri ile yapılmaktadır.
Normal Doğum Travmaları
Normal doğumda rahim ağzının yırtılması, forseps veya vakumla yapılan müdahaleli doğumlar, sık olarak yapılan doğumlar rahim ağzı darlığına neden olur.
Kürtaj
Kürtaj(bu operasyon özellikle ileri gebelik haftalarında yapılırsa) servikal yetmezliğe sebep olabilmektedir.
Rahim ağzı ile ilgili geçirilen ameliyatlar ve ayrıca buna benzer rahim ağzı ile ilgili koterizasyon ve kriyoterapi (yakma-dondurma) gibi tedaviler çok nadiren sebep olabilir.
Konizasyon işlemi - Leep işlemi
Daha önceden geçirilmiş olan serviks ile alakalı cerrahi müdahaleler sonucunda rahim ağzı darlığı meydana gelebilir.
Ayrıca servikste mevcut olan çeşitli patolojiler sebebiyle yapılan yakma ve dondurma işlemi, rahim ağzı darlığına yol açarak, hamileliğe engel olabilmektedir. Nadir de olsa, bu uygulamaların sonuçları rahim ağzı nedenleri arasında yer alır.
Bildiğiniz gibi kadınların genel olarak anatomik yapısı oldukça geniş bir mekanizmaya sahiptir. Bu da özellikle üreme sistemine ilişik çok fazla komplike detaylar barındırır. Kadınlarda çoğu zaman psikolojik etkiye dayanarak, yumurtlama döngüsü bile engellenebilmektedir. Hatta bazı kadınlar bu psikolojik nedenden dolayı uzun bir süre çocuk sahibi olamayabilirler. Buna istinaden rahim ağzı darlığına neden olabilecek birçok etken olabileceği ortaya çıkmaktadır. Şimdi sizlerle rahim ağzı darlığına yol açan faktörlerden bir kaçını paylaşacağım. Rahim ağzına bağlı yetmezliklerde en sık görülen nedenlerden biri, rahim ağzındaki cerrahi işlemler ve travmalar sonucunda oluşan komplikasyonlardır. Bunun dışında en sık servikal yetmezlik nedenleri arasında:
Histeroskopi
Histeroskopi gibi rahim ağzını genişleten operasyonlar rahim ağzı darlığına neden olur. Bilindiği gibi bu operasyon diğer adıyla operatif histeroskopi en sıklıkla submüköz yani rahim içi myomlar ve endometriyal polipler nedenleri ile yapılmaktadır.
Normal Doğum Travmaları
Normal doğumda rahim ağzının yırtılması, forseps veya vakumla yapılan müdahaleli doğumlar, sık olarak yapılan doğumlar rahim ağzı darlığına neden olur.
Kürtaj
Kürtaj(bu operasyon özellikle ileri gebelik haftalarında yapılırsa) servikal yetmezliğe sebep olabilmektedir.
Rahim ağzı ile ilgili geçirilen ameliyatlar ve ayrıca buna benzer rahim ağzı ile ilgili koterizasyon ve kriyoterapi (yakma-dondurma) gibi tedaviler çok nadiren sebep olabilir.
Konizasyon işlemi - Leep işlemi
Daha önceden geçirilmiş olan serviks ile alakalı cerrahi müdahaleler sonucunda rahim ağzı darlığı meydana gelebilir.
Ayrıca servikste mevcut olan çeşitli patolojiler sebebiyle yapılan yakma ve dondurma işlemi, rahim ağzı darlığına yol açarak, hamileliğe engel olabilmektedir. Nadir de olsa, bu uygulamaların sonuçları rahim ağzı nedenleri arasında yer alır.
TEDAVİSİ
Rahim ağzı yani servikal yetmezlik tedavisi genellikle gebe kaldıktan sonra yapılmaktadır. "Serklaj (cerclage)" isimli bir cerrahi yöntemle rahim ağzına dikiş atılır ve bu alan büzülerek daraltılır.
Günümüzde rahim ağzına dikiş konulması serklaj operasyonları usül olarak Mc Donald veya Shirodkar operasyonları şeklinde yapılmaktadır.
Günümüzde rahim ağzına dikiş konulması serklaj operasyonları usül olarak Mc Donald veya Shirodkar operasyonları şeklinde yapılmaktadır.
Kimler Servikal (rahim darlığı) Yetmezlik Açısından Risk Altındadır?
Yukarıda saydığım obstetrik ve jinekolojik operasyonları geçiren kadınlar servikal yetmezlik ve bu yetmezliğe bağlı olarak gelişen gebelik komplikasyonları açısından risk altında bulunmaktadırlar.Daha önceden erken doğum yapmış veya suyun erken gelmesi gibi bir obstetrik (gebeliğe ait) sorunlar yaşayan her kadın, gebe kalmadan önce jinekologlarına başvurarak jinekolojik muayene olup rahim ağzı yetmezliği açısından araştırılmalıdır.
Kadınlarda görülen servikal stenoz (servikal darlık) önce de söylediğim gibi daha sıklıkla rahim ağzına yapılan girişimler ve enfeksiyonlar sonrasında görülür. Özetlemek gerekirse;
- Travmatik kürtajlar,
- Yapılan rahim ağzı ameliyatları (konizasyon ameliyatı gibi),
- Geçirilen rahim ağzı enfeksiyonları (Chlamidia gibi) servikal stenoza neden olmaktadır. Ayrıca rahim ağzı enfeksiyonlarına "servisit (cervicit)" adı verilmektedir.
- Rahim ağzında oluşan kanser veya kanser öncüsü hastalıklar sonucunda da nadiren rahim ağzı darlıkları (cervical stenosis) gelişebilir.
Servikal (rahim ağzına bağlı) Yetmezlik Nasıl Tespit Edilir?
Bir jinekolog için rahim ağzı yetmezliği tanısını koymak son derece kolaydır. Anatomik olarak gebeliğin ve adet döneminin olmadığı bir dönemde rahim ağzı açıklığının 8 mm altında olması normal, 8 mm ve üstünde olması durumunda ise anormal bir durumdur. Böyle bir durumda rahim ağzının yetmezliğinden bahsedilir.
Hekim tarafından bunun için rahim ağzına uygulanan 8 mm'lik metalik hegar bujisinin kolay bir şekilde geçmesi ile kesin tanı konulabilmektedir. Bu işlem bir kaç saniye sürer ve işlem sırasında hiç bir ağrı sıkıntısı ile karşılaşılmaz. Yapılan bu jinekolojik muayene oldukça önemli ve tanı koydurucudur.
Rahim Ağzı Darlığı Ne Tür Problemler Yaratır?
Rahim ağzı açıklığın normalden fazla olduğu bu durum kadınlarda;
Ayrıca rahim ağzı yetmezliği (servikal yetmezlik) vajinadan mikroorganizmaların yukarıya taşınması ile iç genital enfeksiyonlara yatkınlığı da arttırır. İç genital enfeksiyonlar arasında en sık olarak görülenler salpenjitler ve endometritlerdir.
Hekim tarafından bunun için rahim ağzına uygulanan 8 mm'lik metalik hegar bujisinin kolay bir şekilde geçmesi ile kesin tanı konulabilmektedir. Bu işlem bir kaç saniye sürer ve işlem sırasında hiç bir ağrı sıkıntısı ile karşılaşılmaz. Yapılan bu jinekolojik muayene oldukça önemli ve tanı koydurucudur.
Rahim Ağzı Darlığı Ne Tür Problemler Yaratır?
Rahim ağzı açıklığın normalden fazla olduğu bu durum kadınlarda;
- Erken doğumlara(prematüre doğum, preterm eylem),
- Tekrarlayan düşüklere (Habituel abortus),
- Su kesesinin erken açılmasına,
- Rahim ağzı bölgesinin aşırı dar olması, arka bölgede yani rahmin içinde kan toplanmasına neden olabilir. Bu da adetlerin sancılı olması gibi sorunlara neden olabilir .
Ayrıca rahim ağzı yetmezliği (servikal yetmezlik) vajinadan mikroorganizmaların yukarıya taşınması ile iç genital enfeksiyonlara yatkınlığı da arttırır. İç genital enfeksiyonlar arasında en sık olarak görülenler salpenjitler ve endometritlerdir.
