Hamilelik, ve doğum sürecinden geçtiniz, şimdi eve gidip bebeğinizle yeni hayatınıza başlamaya hazırsınız. Fakat eve döndüğünüzde ne yapacağınız hakkında hiçbir fikriniz yokmuş gibi hissedebilirsiniz!
Bu ipuçları ile ilk kez çocuk sahibi olanların bir yeni doğana bakma konusunda güvende hissetmelerine yardımcı olmayı amaçlıyorum.
DOĞUMDAN SONRA YARDIM ALMAK
Zor olabilecek bu süreçte çevrenizden yardım almayı düşünün. Hastanedeyken çevrenizdeki uzmanlarla konuşun. Birçok hastanede emzirmeye veya biberonla beslemeye başlamanıza yardımcı olabilecek beslenme uzmanları veya emzirme danışmanları vardır, hatta anneler için ücretsiz eğitim kursları bile bulunmaktadır. Hemşireler ayrıca bebeğinizi nasıl tutulacağınızı, göğüsten nasıl alacağınızı, altını nasıl değiştireceğinizi ve bakımını öğrenmeniz için harika birer kaynaktır.
Akrabalar ve arkadaşlarınız da genellikle size yardım etmek isteyecektir. Bazı şeylere katılmıyor olsanız bile onların deneyimlerini reddetmeyin. Hem yeni şeyler öğrenir, hem de endişelerinizden arınırsınız. Ancak konuk ziyaret etmekten çekiniyorsanız veya başka endişeleriniz varsa misafirlerinize kısıtlamalar koymaktan suçluluk duymayın.
YENİDOĞAN BAKIMI
Yenidoğanların etrafında çok fazla zaman geçirmediyseniz onların narinlikleri gözünüzü korkutabilir. Hatırlanması gereken birkaç temel nokta vardır:
- Bebeğinize dokunmadan önce ellerinizi yıkayın (veya bir el temizleyici kullanın). Yeni doğanlar henüz güçlü bir bağışıklık sistemine sahip değildir, bu nedenle enfeksiyon riski vardır. Bebeğiniz ile temas eden herkesin temiz ellere sahip olduğundan emin olun.
- Bebeğinizin başını ve boynunu destekleyin, onu taşırken yatırın ve bebeği dik tutarken ya da bebeğinizi yatırırken kafasını destekleyin.
- Oyun oynarken bile olsa yenidoğan bebeğinizi asla sallamayın. Çalkalama beyinde kanamaya ve hatta ölüme neden olabilir (Dikkat, yeni doğanlar için geçerlidir, bu maddeye bakarak kendinizin yada çevrenizdekilerin yenidoğan sürecini atlatmış olan bebeğinizle oynamasından korkmayın). Bebeğinizi uyandırmanız gerekirse bunu sallayarak yapmayın. Sallamak yerine bebeğinizin ayaklarını gıdıklayın veya yanağına hafifçe üfleyin.
- Bebeğinizin taşıyıcıya, bebek arabasına veya araba koltuğuna sıkıca tutturulduğundan emin olun. Çok sert olan veya kabarık olabilecek alanları sınırlandırın.
- Yeni doğmuş bir bebeğin diz üzerinde sallanmak veya havaya fırlatılmak gibi zorlu oyunlara hazır olmadığını unutmayın.
BEBEĞİ YATIŞTIRMAK VE KUNDAKLAMA
Bebeğiniz ile aranızdaki bağın oluşmaya başlaması doğumdan sonraki ilk saat ve günlerde, ebeveynlerin bebekleriyle derin bir bağ kurduğu kundaklama boyunca gerçekleşir ve muhtemelen bebek bakımının en zevkli bölümlerinden biridir. Fiziksel yakınlık bu bağı daha da destekleyebilir.
Bebekler için kundaklanmak fiziksel büyüme gibi diğer alanlardaki gelişimlerini de etkileyen duygusal gelişimine de katkıda bulunur. Bu bağı kuvvetlendirmenin bir başka yolu da bebeğinize “aşık olmak” tır. Çocuklar hayatlarını koşulsuz olarak seven bir ebeveyn veya başka bir yetişkine sahip olmaktan mutlu olurlar ve bağlarını kuvvetlendirirler.
Bebeğinizi kucaklarken onu hafifçe okşayarak sizi daha iyi hissetmesini sağlayın. Hem siz hem de eşiniz yenidoğan bebeğinizi beslerken veya kucaklarken kendi cildinize yakın tutmaya ve "ten tene" temasta olma fırsatınızı kullanın (bu durum ileride çocuğunuzun sizden ayrılıp yere bile inmek istemeyeceği raddeye gelmemelidir, dengeyi siz kurmalısınız).
Bebekler özellikle de prematüre bebekler ve tıbbi sorunları olan bebekler, bebek masajına olumlu cevap verebilirler. Bazı masaj türleri bağ kurmayı geliştirebilir, bebeklerin büyümesine ve gelişmesine yardımcı olabilir. Birçok kitap ve video bebek masajını anlatmaktadır bu konuda doktorunuzdan önerilerde bulunmasını isteyebilirsiniz ancak dikkatli olun, bebekler yetişkinler kadar güçlü değildir bu nedenle bebeğinize masaj yaparken bunu hafifçe uygulamaya dikkat edin.
Bebekler genellikle konuşma, sesler çıkarma, şarkı söyleme gibi eylemleri severler. Bebeğiniz muhtemelen müzik dinlemeyi de sevecektir. Çıngıraklar ve müzikler bebeğinizin işitme duyusunu canlandırmanın diğer iyi yollarıdır. Bebeğinizin telaşlı olduğu durumlarda şarkı söylemeyi, şiirler ve tekerlemeler okumayı ya da bunlarına ona bir sandalyede sallarken uygulamayı deneyin.
Bazı bebekler alışılmadık bir şekilde dokunmaya, ışığa veya sese karşı hassas olabilir ve birileri konuştuğunda kolayca ürküp ağlayabilir, beklenenden daha az uyuyabilir veya şarkı söyleyip onunla konuşmaya çalışırken yüzlerini diğer tarafa çevirebilirler. Eğer bebeğinizde durum buysa, gürültü ve ışık seviyelerini biraz daha azaltın.
Bazı bebekler için ilk birkaç haftasında gerçekleşecek iyi bir kundaklama ebeveynlerin ilk kez öğrenmesi gereken rahatlatıcı bir tekniktir. Doğru bir kundaklama bacakların bir miktar hareket etmesine izin verirken bebeğin kollarını vücuduna daha yakın tutar. Kundaklama sadece bebeği sıcak tutmakla kalmaz, aynı zamanda çoğu yenidoğana güvende olduğu hissini vererek onları rahatlatır. Kundaklama aynı zamanda bebeği uyandıran ürkütücü reflekslerin de sınırlandırılmasına yardımcı olacaktır.
BEBEĞİ KUNDAKLARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Bebeğinizin kalçasının etrafını çok sıkı sarmadığınızdan emin olun. Kalça ve dizler hafifçe bükülmeli ve döndürülmelidir. Bebeğinizin çok sıkı sarılması, kalça displazisi olasılığını artırabilir.
Kundaklama sonrası bebeğinizin çok sıkı sarılmadığından emin olmak için bebeğinizin göğsü ile battaniye arasına elinizi sokacak kadar boşluk olduğundan emin olun. Bununla birlikte battaniyenin çözülebilecek kadar gevşek olmadığından da emin olmalısınız.
Bebekler 2-3 aylık olduktan sonra kundaklanmaları tavsiye edilmemektedir çünkü kundaklama sırasında daha aktif olacaklardır ve kazara düşer iseler bu onların down sendromuna yakalanma riskini arttırabilir.
Bebeğinizi eve getirmeden önce bez mi yoksa tek kullanımlık çocuk bezi mi kullanacağınıza karar vermelisiniz. Hangisini kullanırsanız kullanın bebeğinizin bezini günde yaklaşık 10 kez veya haftada yaklaşık 70 kez kirleteceğini unutmayın.
Bebeğinizi bezlemeye başlamadan önce tüm malzemelerin yakınınızda, erişilebileceğiniz noktada olduğundan emin olun böylece altını değiştirirken onu gözetimsiz bırakmanıza gerek kalmayacaktır.
Bezlerken İhtiyacınız Olacaklar:
Temiz bir bebek bezi
Pişik merhemi
Ilık bir su kabı, temiz bir bez veya pamuk-ıslak mendil tarzı temizleme araçları
Her alt kirletmeden sonra bebeğinizi sırt üstü yatırın ve kirli bezini çıkarın. Bebeğinizin genital bölgesini nazikçe silmek için su, pamuk topları veya mendil kullanın. Çocuğun bezini çıkarırken dikkat edin çünkü havaya maruz kaldığında işemeye başlayabilir :)
Bebek kız ise silerken idrar yolu enfeksiyonunu (İYE) önlemek için altını önden arkaya doğru silin. Kızarıklığı önlemek veya iyileştirmek için merhem kullanın. Bezi değiştirdikten sonra ellerinizi iyice yıkamayı unutmayın.
Bebek bezi kullanımında kaşıntı veya döküntü sık görülen sorunlardandır. Tipik olarak kızarıklıklar kırmızı ve pürüzlüdür. Ilık banyo yaptırıp bir miktar bebek kremi kullandığınızda bir süre sonra döküleceklerdir. Döküntülerin çoğu bebeğin cildinin hassas olması, sıcaklarda çok terleyecek şekilde giydirilmesi veya ıslak olan çocuk bezi tarafından tahriş olması nedeniyle oluşur.
Bebek Bezlemesinden Dolayı Oluşan Döküntülerini Önlemek veya İyileştirmek İçin Aşağıdaki İpuçlarını Deneyin:
Bebeğinizin bezini altını kirlettikten sonra olabilecek en kısa sürede değiştirin, o şekilde bekletmeyin.
Bölgeyi hafif sabunlu ılık suyla (bazen mendiller de tahriş edebilir) nazikçe temizleyin, eğer kızarıklık var ise bölgeyi koruyucu bariyer kremi kullanın. Çinko oksitli kremler tercih edilir çünkü neme karşı bir bariyer oluştururlar.
Kumaşdan bebek bezi kullanıyorsanız kokusuz deterjanlarda yıkamaya özen gösterin.
Bebeğin günün bir kısmında çocuk bezi takmamasına izin verin. Bu cilde hava alma şansı verir.
Bebek bezi döküntüsü 3 günden fazladır devam ediyorsa veya daha da kötüye gidiyorsa doktorunuzu arayın veya kontrole götürün çünkü reçete gerektirebilecek mantar enfeksiyonlarından kaynaklanıyor olabilir.
1-4. hafta arasında göbek kordonu düşer ve göbek tamamen iyileşir.
Sünnetin iyileşmesi ise 1-2 hafta kadar zaman alır.
Bebeği yıkamak için bu süreçlerin bitmesini beklemek gerekir.
İlk yılda haftada iki veya üç kez banyo yaptırılması uygundur. Daha sık banyo yaptırmak cildinin kurumasına neden olabilir.
Bebeğinize banyo yaptırmadan önce hazırlamanız gerekenler:
Yumuşak, temiz bir havlu,
Yumuşak, kokusuz bebek sabunu ve şampuan,
Bebeğin saç derisini uyarmak için yumuşak bir fırça,
Havlu veya battaniye,
Temiz bir bebek alt bezi,
Temiz kıyafetler.
BEBEK YIKAMA YÖNTEMLERİ
Sünger Banyosu
Sünger banyosu için, ılık bir odada güvenli, düz bir yüzey seçin. Geniş ve temiz bir lavabonuz varsa doldurun ve ılık (sıcak değil!) su ile kaplayın. Bebeğinizi soyun ve havluyla sarın. Bebeğinizin gözlerini sadece suyla nemlendirilmiş olan bir bezle (veya temiz bir pamuk topuyla) bir gözden başlayıp iç köşeden dış köşeye doğru silin. Diğer gözü yıkamak için lifin temiz bir köşesini veya başka bir pamuk topunu kullanın. Bebeğinizin burnunu ve kulaklarını nemli bezle temizleyin. Sonra bezi tekrar ıslatın ve biraz sabun kullanarak yüzünü hafifçe yıkayın ve kurulayın.
Ardından bebek şampuanı kullanarak bir köpük oluşturun ve bebeğinizin kafasını yavaşça yıkayıp durulayın. Islak bir bez ve sabun kullanarak geri kalan kısımları nazikçe yıkayın, kolların altındaki, kulakların arkasındaki, boynun etrafındaki ve genital bölgedeki kırışıklıklara özellikle dikkat edin. Bu bölgeleri yıkadıktan sonra kuru olduklarından emin olduktan sonra bebeğinizi bezleyin ve giydirin (ıslak bölgeler kalırsa kızarıklık, pişik, döküntü vb. sorunlara neden olabilir).
Küvet Banyosu
Bebeğiniz küvet banyosuna hazır olduğunda ilk banyoları yumuşak ve kısa süreli olmalıdır. Eğer banyo sırasında kızarsa bir iki haftalığına sünger banyosuna geri dönün daha sonra küvet banyosunu tekrar deneyin.
5-8 cm derinliği olan bir bebek küvetini ılık su ile doldurun (sıcak değil!). Su sıcaklığını test etmek için suyu dirseğinizin veya bileğinizin içi ile hissedin.
Bebek küveti, çok büyük olmayan, bebeğin rahatlıkla sığabileceği plastik bir küvettir; bebekler için tasarlandığından ebatları banyo yaptırmayı kolaylaştırır.
Bebeğinizi soyduktan sonra üşümesini önlemek için onu hemen ılık bir odada, ılık bir suya koyun. Küvet içindeki suyun derinliğinin 5-8 cm aralığından fazla olmadığından ve küvete akan suyun artık akmadığından emin olun. Bebeği küvete yerleştirirken başını elinizle destekleyip diğer elinizle ayaklarını küvete yerleştirin. Bu sırada onunla konuşarak rahatlatırken bebeğinizi yavaşça göğsünün üstüne kadar suya indirin.
Yüzünü ve saçını yıkamak için bir el bezi kullanın. Bebeğinizin saç derisine (bıngıldak) parmaklarınızla veya bir bebek saç fırçasıyla hafifçe masaj yapın. Sabunu veya şampuanı bebeğinizin kafasından çalkaladığınızda ellerinizi alnının üzerine koyun, böylece köpükler yanlara doğru akar ve sabun gözlerine kaçarak onu rahatsız etmez. Bebeğinizin vücudunun geri kalan kısmını ise suyla ve az miktarda sabunla hafifçe yıkayın.
Banyo boyunca bebeğinizin vücuduna düzenli olarak yavaşça su dökün böylece üşüme hissetmez. Banyodan sonra bebeğinizi hemen bir havluya sarın ve başını örtdüğünden emin olun. Kapüşonlu bebek havluları yeni yıkanmış bebeği sıcak tutmak için mükemmeldir.
Bebeğinize banyo yaptırırken onu asla yalnız bırakmayın. Banyodan çıkmanız gerekirse bebeği bir havluya sarın ve yanınıza alın.
Sünnetten hemen sonra genellikle penisin ucu yaranın bebek bezine yapışmasını önlemek için petrol jölesiyle kaplı gazlı bez ile kaplanır. Bebeğin bezini değiştirdikten sonra ucunu ılık suyla hafifçe temizleyin. Daha sonra bezine yapışmaması için ucuna petrol jölesi sürün. Penisin kızarıklığı veya tahrişi birkaç gün içinde iyileşir ancak kızarıklık veya şişlik artarsa veya irinle dolu kabarcıklar oluşursa enfeksiyonun habercisi olabilir. Bu durumda bebeğinizi doktora götürmeniz en doğru hareket olacaktır.
Yenidoğanlarda göbek kordonunun bakımı da önemlidir. Bazı doktorlar genelde 10 gün ile 3 hafta arası bir süre boyunca kordon kuruyana kadar bölgenin alkolle temizlenmesini önerirken bazı doktorlar bölgeye dokunmamanızı önerebilir. Hangisini uygulamanız gerektiğini bilmek için çocuğunuzun doktoru ile konuşun.
Bir bebeğin göbek bölgesi kordon düşüp o alan iyileşene kadar suya batırılmamalıdır. Kordon düşene kadar rengi sarıdan kahverengiye hatta siyaha dönecek ve bu normaldir, panik yapmayın. Göbek bölgesi kırmızı görünüyorsa veya kötü koku, akıntı olursa doktorunuzu aramanız daha iyi olacaktır.
Yenidoğan bebeğinizi göğsünüzle veya biberonla besleyerek bunu ne sıklıkta yapacağınıza karar verebilirsiniz. Genellikle bebeklerin istek üzerine beslenmeleri önerilir, yani aç göründüklerinde beslenmeleri daha doğru bulunur. Bebeğiniz ağlayarak, ağzına parmaklarını sokarak veya emme sesleri vererek size aç olduğunu işaret eder.
Yeni doğmuş bir bebeğin her 2-3 saatte bir beslenmesi gerekir. Emziriyorsanız bebeğinize her memeden 10-15 dakika kadar beslenme şansı verin. Eğer mama kullanıyorsanız bebeğiniz her beslenmede alması gereken miktar mamanın üzerinde yazacaktır, buna dikkat etmelisiniz çünkü her mamanın içerdiği besin-kalori değeri farklı olduğundan bebeğe vereceğiniz miktar da değişiklik gösterebilir.
Bazı yenidoğanların yeterli miktarda yemeleri için birkaç saatte bir uyanmaları gerekebilir. Eğer yenidoğan bebeğinizi sık sık uyandırmanız gerekiyorsa, bebeğiniz yemek yemek ya da emmekle ilgilenmiyorsa doktorunuza başvurun.
Mama kullanıyorsanız bebeğinizin yeterince yemek yiyip yemediğini kolayca takip edebilirsiniz, ancak emziriyorsanız bunu anlamak biraz daha zor olabilir. Bebeğiniz memnun görünüyorsa, günde yaklaşık altı kez çiş yapar ve birkaç kez dışkı üretir, iyi uyur. Eğer düzenli kilo alıyorsa o zaman muhtemelen yeterince yiyordur.
Bebeğinizin göğsünüzden yeterince süt alıp almadığını söylemenin bir başka yolu da bebeğinizi beslemeden önce göğüslerinizin dolup dolmadığını ve beslendikten sonra ne kadar azalma olduğunu fark etmektir. Çocuğunuzun büyüme veya beslenme programı hakkında endişeleriniz varsa bu konuyu doktorunuzla konuşun.
Bebekler genellikle beslenme sırasında hava yutarlar, bu da onları biraz mızmız bir hale sokar. Bunu önlemek için bebeğinizi sık sık geğirterek yuttuğu havayı çıkarmasın yardım edin.
Bebeğiniz gazlı olma eğilimindeyse, gastroözofageal reflü (yuttuklarının ağızdan geri gelmesi) varsa veya beslenme sırasında mızmızlık yapıyorsa biberonla besleme sırasında biraz beslendikten sonra kısa bir ara vererek, emzirme sırasında ise her 5 dakikada bir ara vererek bebeğinizi geğirtmeyi deneyin.
Bebeğinizi Geğirtmek İçin İpuçları
Bebeğinizin başını omzunuza yaslayarak dik tutun. Bebeğinizin başını bir elinizle desteklerken diğer elinizle sırtını okşayın.
Bebeğinizi kucağınıza yüzüstü yatırın. Kafasını destekleyin ve başının göğsünden daha yüksekte olduğundan emin olun. Sonrasında yavaşça sırtını ovalayın.
Bebeğinizi kucağınıza oturttuktan sonra bir elinizle çenesinin altından onu destekleyin (boğazından değil! - yukarıdaki fotoğraftaki gibi). Bunu yaparken diğer elinizle de bebeğinizin sırtını ovalayın, bebeğinizin geğirmesi için diğer iyi yöntemlerden biri de budur.
Bebeğiniz birkaç dakika sonra geğirmez ise bebeğin pozisyonunu değiştirin ve tekrar beslemeden önce birkaç dakika daha geğirtmeyi deneyin. Bebeğinizi besledikten sonra mutlaka her defasında geğirtin. Daha sonra tükürmemesi için bebeğinizi en az 10-15 dakika dik pozisyonda tutun.
BEBEĞİ UYUTMAK İÇİN TEMEL BİLGİLER
Yeni bir ebeveyn olarak günün her dakikasında size ihtiyacı olan yeni doğmuş bebeğinizin yaklaşık 16 saat veya daha fazla uyuduğunu öğrenince şaşırabilirsiniz!
Yeni doğanlarda genellikle 2-4 saatlik periyotlarla uyurlar. Gece boyunca uyumasını beklemeyin çünkü bebeklerin sindirim sistemi birkaç saatte bir beslenmeye ihtiyaç duyacakları kadar küçüktür. Eğer 4 saat boyunca beslemediyseniz uyandırmanız gerekecektir (doktorunuz daha sık beslemenizi önerirse bu aralık değişebilir).
Bebeğinizin tüm gece boyunca uyumasını mı bekliyorsunuz? Birçok bebek 3 aylıkken gece boyunca 6-8 saat arası uyur, ancak sizin bebeğiniz bu kadar uyumuyor ise endişe etmenize gerek yok. Yetişkinler gibi bebekler de kendi uyku düzenlerini ve uyku döngülerini geliştirmelidir, bu nedenle yeni doğan bebeğiniz kilo alıyorsa ve sağlıklı görünüyorsa, 3 aylık süreçte gece boyunca uyumadıysa umutsuzluğa kapılmayın.
Ani bebek ölüm riskini azaltmak için her zaman bebeklerin sırtüstü yatırılarak uyutulmaları önerilir. Ayrıca güvenli bir uyku için battaniye, yorgan, koyun derisi, pelüş oyuncaklar ve yastıkları kullanmak bebeğin boğulmasına neden olabilir. İlk 6 aydan 1 yıla kadar ebeveynleri ile aynı yatak odasını paylaşmaları önerilir (aynı yatağı değil). Ayrıca bebeğinizin başınızın bir tarafında düzlük oluşmasını önlemek için başının pozisyonunu geceden geceye değiştirdiğinizden emin olun (ilk gün başı sağa dönük, sonraki gün sola dönük vb.)
Birçok yeni doğan gündüz ve geceyi "karıştırabilir". Geceleri daha uyanık ve gündüzleri daha uykulu olma eğilimindedirler. Onlara yardım etmenin yolu dürtülerini geceleri minimumda tutmaktır. Işık seviyesini düşük tutun, örneğin gece lambası kullanabilirsiniz. Gündüzleri bebeğiniz uyandığında onunla konuşmayı ve oynamayı unutmayın bu şekilde onu biraz daha uyanık tutabilirsiniz. Bu yöntemle bebeğiniz git gide gündüz uyanıp geceleri uyumaya daha da alışacaktır.
Yeni doğmuş bir bebeğe dokunma konusunda bile endişeli hissedebilirsiniz fakat birkaç haftada alışıp iyi bir anne-baba olarak elinizden geldiği kadar iyi ebeveynlik yapacaksınızdır :) Sorularınız veya endişeleriniz varsa bunları doktorunuzla paylaşın ve kafanıza takılanlar ile ilgili size tavsiyelerde bulunmasını isteyin.
Yazıyı beğendiniz mi?
Hiç yorum yok
Yorum Gönder